Powiat Otwocki, województwo mazowieckie

Powiat otwocki leży w obrębie dwóch mezoregionów Niziny Środkowomazowieckiej - Doliny Środkowej Wisły i Równiny Garwolińskiej. Ich granica, wyznaczana przez zbocze doliny, dzieli terytorium powiatu na dwie mniej więcej równe części.

W ukształtowaniu powierzchni rozległej doliny Wisły, o szerokości do kilkunastu kilometrów, można wyróżnić kilka poziomów równoległych do rzeki tarasów, zbudowanych z osadów pra-Wisły i piasków rozwiewanych na przedpolu lądolodu pokrywającego tysiące lat temu tereny północnej Polski.

Najbliższy rzeki i zarazem najmłodszy holoceński taras zalewowy - uformowany już po ustąpieniu lodowca, ma powierzchnię położoną 1- 5 metrów ponad średni poziom Wisły i obfituje w liczne malownicze starorzecza. Z jego wschodnim skrajem sąsiaduje szosa z Warszawy do Puław. Taras ten na terenach nie chronionych wałem przeciwpowodziowym podlega stałym przekształceniom, związanym z wezbraniami i przemieszczaniem się koryta rzeki.

Kolejne trzy wyższe tarasy, wzniesione około 90 – 120 m n.p.m (grzbiety wydm), z których pierwszy, sięgający po linię Osieck – Karczew, zajmują w części rozległe torfowiska, wypełniające obniżenie porzuconego przed wiekami dawnego koryta Wisły, są urozmaicone wydmami osiągającymi ponad 20 m wysokości względnej. Występujący tu oryginalny krajobraz z zalesionymi wydmami, z charakterystyczną zabudową osiedli, zatopioną w zieleni sosnowych borów, współtworzą jeden z najbardziej interesujących pejzaży Polski i Mazowsza.

Podobne, względnie jednorodne warunki przyrodnicze, typowe dla piaszczystych tarasów prawobrzeżnego skraju doliny Wisły, od Marysina Wawerskiego w Warszawie po okolice Dęblina, sprawiły, że obszar ten zyskał też potoczną nazwę Pasma Otwockiego. Przed ponad stu laty, taka właśnie naturalna sceneria, w połączeniu z leczniczymi walorami klimatu i bliskością Warszawy, zadecydowała o powstaniu największych obecnie miast powiatu – Otwocka i Józefowa.

Położony we wschodniej części powiatu region Równiny Garwolińskiej określany jest jako zdenudowana wysoczyzna polodowcowa zlodowacenia Warty ( stadiału mazowiecko-podlaskiego zlodowacenia środkowopolskiego). Monotonną miejscami rzeźbę Równiny urozmaicają doliny małych rzek – Świdra i jego dopływów, z których największym jest Mienia. Krajobraz wzbogacają także zalesione wydmy, nadbudowujące często wypiętrzenia morenowej powierzchni. Kulminacje wydmowych wałów w okolicach Celestynowa, Zabieżek i Osiecka osiągają wysokość 150 –155 m n.p.m. Najwyższe wzniesienie powiatu (157,6 m n.p.m.) wznosi się na granicy z powiatem mińskim, na wschód od Rudna i na północ od Podgórzyna w gminie Kołbiel. Tym samym różnica poziomów między najniższym punktem powiatu – brzegiem Wisły na granicy Józefowa i Warszawy (83 m n.p.m.) a najwyższym - wynosi prawie 75 m.